ROTTERDAM/ALMERE/ZEIST - Het Openbaar Ministerie (OM) eist tot 16 maanden gevangenisstraf voor de oplichting van tientallen ouderen door het hele land. Een 21-jarige vrouw uit Rotterdam en een 23-jarige man uit Almere zouden zich hebben voorgedaan als medewerker van de fraudeafdeling van een bank. “Vanuit een puur financieel motief hebben de verdachten kwetsbare ouderen keihard willen raken”, aldus de officier van justitie.

Start onderzoek

Het onderzoek start op 14 december 2023, nadat een oudere vrouw uit Zeist aangifte doet van een man die zegt dat hij van de fraudeafdeling van ING is. Hij vertelt dat er een cyberaanval plaatsvindt op haar rekening en dat haar bankpas moet worden opgehaald. Het slachtoffer krijgt de instructie om haar pas in een envelop te doen en daar een code op te schrijven die ze heeft doorgekregen van de man aan de telefoon. Terwijl het slachtoffer nog aan de telefoon hangt, staat er iemand aan de deur. Het is de vrouwelijke verdachte die de envelop komt ophalen. Ze noemt de code en neemt vervolgens de telefoon over met de ‘fraudemedewerker’ van ING. Na zo’n twintig minuten vertrekt de vrouw met de bankpas.

Slinkse werkwijze

Op basis van een signalement en opgevraagde camerabeelden komen een 23-jarige man uit Almere en een 21-jarige vrouw uit Rotterdam in beeld. De verdachten worden op 10 januari 2024 aangehouden. Dit gebeurt mede omdat de auto van de 23-jarige man te zien is bij de woning van het slachtoffer. Wanneer de politie de verdachten later controleert in diezelfde auto, hebben zij meer dan duizend euro contant geld en twee ABN-AMRO-paslezers bij zich. Door hun vaste werkwijze en meerdere signalementen zijn zij volgens het OM te koppelen aan verschillende aangiftes.

In veel zaken gebruiken de verdachten dezelfde methode. Vaak werken zij met een code, zoals in het geval van de eerste aangifte. Ook vertellen ze regelmatig dat er met de bankpassen van het slachtoffer geld naar het buitenland is overgemaakt en dat er snel actie nodig is. Daarnaast worden slachtoffers soms gebeld door een zogenaamde bankmedewerker met de fictieve naam William van Kooten. In meerdere gevallen verdwijnen daarbij ook kostbare sieraden. Deze zijn niet alleen waardevol in geld, maar vooral van grote emotionele waarde.

Samenhangend bewijs

Het concrete bewijs van de meeste zaken is onder te verdelen in vier verschillende vormen: signalementen via beelden, GPS-gegevens van de telefoon van de 23-jarige man, signalementen van de auto van de verdachte man en de bekentenis van beide verdachten. Om te beginnen worden beide verdachten bij meerdere zaken gesignaleerd door de slachtoffers, ringdeurbellen, pinlocaties en overige beelden. Ten tweede zijn de GPS-gegevens van de telefoon van de 23-jarige man te linken aan vrijwel alle adressen van de slachtoffers of de pinlocaties van de verschillende zaken. Daarnaast wordt de auto van de verdachte man in veel gevallen gespot bij de thuisadressen van de slachtoffers of bij de pinlocaties. Tot slot bekennen beide verdachten in meerdere gevallen dat ze aanwezig zijn op diverse locaties waar ze slachtoffers maken.

“Een plaag voor de samenleving”

Volgens het OM gaat het om een ernstige zaak. “Bankhelpdeskfraude zorgt al langere tijd voor grote schade in Nederland”, zegt de officier van justitie vandaag in de rechtbank. “We kunnen inmiddels spreken van een ware plaag voor de samenleving. De verdachten laten zien dat zij deze vorm van fraude goed beheersen.” De schade is volgens de officier niet alleen financieel. “Slachtoffers hebben nog steeds last van angstgevoelens, slapen slechter en twijfelen aan hun eigen beoordelingsvermogen. Ook het vertrouwen in andere mensen is vaak verdwenen. De ravage die de verdachten aanrichten is enorm,” aldus de officier.

Strafeis

Bij het bepalen van de strafeis kijkt het OM ook naar de persoonlijke omstandigheden van de verdachten. De 23-jarige man uit Almere heeft al een uitgebreid strafblad en komt de laatste jaren vaker met politie en justitie in aanraking. Tegen deze verdachte eist het OM 16 maanden cel, waarvan 6 maanden voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar. De 21-jarige vrouw uit Rotterdam heeft in Nederland nog geen strafblad. Bij deze verdachte is er sprake van persoonlijke problematiek. Alles meewegend eist het OM tegen deze verdachte 330 dagen jeugddetentie, waarvan 327 dagen voorwaardelijk met een proeftijd van 2 jaar.